1. Chuyển đổi số trên thế giới và tại Việt Nam

Tình hình chuyển đổi số (CĐS) các doanh nghiệp Việt Nam và thế giới đang tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng. Tuy nhiên, hiện tại, Việt Nam vẫn đang đứng sau nhiều nước trong việc áp dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong kinh doanh và sản xuất. Theo báo cáo của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2022, tình hình chuyển đổi số trên toàn cầu đang diễn ra một cách nhanh chóng, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 khi các doanh nghiệp và người dân tìm kiếm các giải pháp kinh doanh trực tuyến và làm việc từ xa. Nhiều nước đang chú trọng đầu tư vào hạ tầng mạng, phát triển các ứng dụng và giải pháp công nghệ mới để nâng cao năng suất và cải thiện sức khỏe kinh tế.

Báo cáo Digital 2021 của We Are Social và Hootsuite cho biết tỷ lệ người dùng Internet tại Việt Nam đã tăng từ 70% vào năm 2019 lên 68,2 triệu người vào năm 2021, tương đương với 70% dân số. Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, 96% các doanh nghiệp Việt Nam đã sử dụng internet và 58% sử dụng truyền thông xã hội. Điều này cho thấy xu hướng chuyển đổi số của Việt Nam sẽ tăng mạnh trong năm nay, các hoạt động quảng bá doanh nghiệp và sản phẩm thông qua nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ tiếp tục được các doanh nghiệp đẩy mạnh.

So với thế giới, Việt Nam đang có sự chuyển đổi số tích cực, với mức độ áp dụng công nghệ thông tin và truyền thông đang tăng dần trong các lĩnh vực như dịch vụ tài chính, thương mại điện tử và giáo dục. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc chuyển đổi số, bao gồm thiếu hạ tầng mạng, hạn chế về khả năng tiếp cận công nghệ và thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn về công nghệ thông tin.

2. Doanh nghiệp (DN) Việt Nam tiếp cận kiến thức CĐS để làm gì? 

Trong khuôn khổ Chương trình Hỗ trợ Doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của doanh nghiệp nhỏ và vừa (USAID LinkSME) xây dựng Tài liệu Hướng dẫn chuyển đổi số cho DN Việt Nam nhằm cung cấp kiến thức nền tảng, góp phần giúp các DN có thêm các thông tin, kiến thức và các chỉ dẫn công nghệ về chuyển đổi số để có thể chủ động, tự tin hơn khi triển khai chuyển đổi số cho DN mình. 

Các doanh nghiệp tiếp cận kiến thức chuyển đổi số với các mục tiêu khác nhau. Cụ thể như sau: 

● Học tập và nghiên cứu: Doanh nghiệp CHƯA có nhu cầu CĐS tại thời điểm tham gia khảo sát và muốn học tập và nghiên cứu trước khi quyết định có tiến hành chuyển đổi số hay không. 

● Tìm hiểu và tham khảo: Doanh nghiệp ĐÃ có nhu cầu CĐS tại thời điểm tham gia khảo sát và muốn tìm hiểu, tham khảo thông tin và cách làm để lên kế hoạch triển khai. 

● Ứng dụng: Doanh nghiệp ĐANG tiến hành chuyển đổi số và muốn áp dụng các kiến thức về CĐS trong quá trình triển khai tại doanh nghiệp mình. 

● Đào tạo và tư vấn: Doanh nghiệp CÓ mục đích sử dụng các kiến thức về CĐS để thực hiện đào tạo nội bộ, đào tạo và tư vấn cho các bên thứ ba có nhu cầu.

Có tới 39,5% tổng số DN tham gia khảo sát nhằm mục đích sử dụng các kiến thức chuyển đổi số để ứng dụng cho doanh nghiệp của mình. Có thể nhận thấy các DN đã có nhận thức khá tốt về sự cần thiết phải chuyển đổi số, kết quả mà chuyển đổi số mang lại và bước đầu thực hiện chuyển đổi số tại DN của mình nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh nói chung. 

Hai mục đích phổ biến tiếp theo của DN khi tham gia khảo sát là Học tập và nghiên cứu, Tìm hiểu và tham khảo với lần lượt 26,3% và 22,1% tổng số DN tham gia khảo sát. Điều này cho thấy các DN đều đang trong quá trình tìm hiểu để triển khai chuyển đổi số cho DN, trong đó số lượng DN đã có ý định triển khai CĐS và số lượng DN chưa có ý định triển khai CĐS là gần tương đương nhau. Trong số các DN tham gia khảo sát, có chưa đến 2% tổng số DN có mục đích sử dụng các kiến thức chuyển đổi số để đào tạo nội bộ hoặc tư vấn cho các bên thứ ba có nhu cầu. Các DN có nhu cầu này chủ yếu là các DN cung cấp dịch vụ đào tạo, tư vấn về chuyển đổi số cho các DN khác. Tỷ lệ này duy trì ở mức rất thấp do để có thể thực hiện đào tạo, tư vấn CĐS đòi hỏi DN phải có trình độ cao về mặt công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao để thực hiện tư vấn chiến lược, tư vấn triển khai chuyển đổi số cho các bên thứ ba cũng như hiểu biết về các giải pháp công nghệ và các nhà cung cấp hiện có trên thị trường.

3. Rào cản, khó khăn của doanh nghiệp khi chuyển đổi số

Ngoài những lợi ích của chuyển đổi số trong doanh nghiệp, vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp “e dè” quá trình CĐS vì những lý do sau đây:

1. Rào cản về chi phí đầu tư, ứng dụng công nghệ: Doanh nghiệp cho rằng chi phí đầu tư vào các giải pháp công nghệ số và chi phí triển khai, duy trì công nghệ tương đối cao so với các chi phí khác mà doanh nghiệp đang phải chịu, trong khi hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh không thể hiện rõ trong thời gian ngắn hạn
2. Khó khăn trong thay đổi thói quen, tập quán kinh doanh: Chuyển đổi số đòi hỏi phải thay đổi thói quen, tập quán kinh doanh trong khi yếu tố này được coi là lâu dài, khó khăn khi thực hiện thay đổi, phụ thuộc nhiều vào người đứng đầu doanh nghiệp
3. Thiếu nhân lực nội bộ để ứng dụng công nghệ số: Thiếu chuyên gia, nhân lực nội bộ am hiểu về công nghệ số là điểm nghẽn đối với doanh nghiệp, khiến khả năng đạt thành công trong chuyển đổi số thấp hơn
4. Thiếu cơ sở hạ tầng công nghệ số: Hạ tầng công nghệ số được coi là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu khi doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số. Tuy nhiên hệ quả của chi phí đầu tư cao có thể dẫn đến việc thiếu hụt cơ sở hạ tầng cần thiết để doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số một cách hiệu quả và toàn diện
5. Thiếu thông tin về công nghệ số: Các giải pháp và công nghệ số rất đa dạng, phong phú và liên tục được cập nhật theo nhu cầu của thị trường. Việc không nắm được thông tin về các giải pháp và công nghệ hiện có và mức độ phù hợp với doanh nghiệp có thể khiến doanh nghiệp gặp khó khăn khi bước đầu áp dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh của mình
6. Khó khăn trong tích hợp các giải pháp công nghệ số: Việc sử dụng các phần mềm quản lý, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh một cách rời rạc và không có quy hoạch khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp công nghệ thành một hệ thống xuyên suốt, gây khó khăn cho doanh nghiệp khi thực hiện chuyển đổi số
7. Thiếu cam kết, hiểu biết của Ban lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp: Để chuyển đổi số một cách hiệu quả cần phải có sự cam kết của lãnh đạo từ cấp giám đốc điều hành cho đến cán bộ quản lý cấp trung. Do vậy, đây là một trong các yếu tố quan trọng để tránh việc chuyển đổi số được triển khai dang dở hoặc chưa được đầu tư đúng mức
8. Thiếu cam kết, hiểu biết của người lao động: Để dẫn dắt và triển khai chuyển đổi số thành công, người lao động cần phải được đào tạo đầy đủ nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số. Việc người lao động không chấp nhận rủi ro, ngại thay đổi và bước ra “vùng an toàn” có thể khiến việc triển khai chuyển đổi số trở nên gian nan hơn
9. Sợ rò rỉ dữ liệu cá nhân/ doanh nghiệp: Chuyển đổi số không còn là khái niệm mới, tuy nhiên e ngại về vấn đề bảo mật thông tin khi sử dụng các giải pháp công nghệ, v.v. khiến các doanh nghiệp chưa dám bước ra khỏi giới hạn an toàn để thay đổi
   

Mỗi doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, doanh nghiệp quy mô nhỏ với doanh nghiệp quy mô vừa và doanh nghiệp quy mô lớn lại đối mặt với một số rào cản nhất định. Nhìn chung, các doanh nghiệp quy mô nhỏ và siêu nhỏ, có tiềm lực tài chính hạn chế nên gặp khó khăn nhiều nhất về chi phí đầu tư, ứng dụng công nghệ. Trong khi các doanh nghiệp quy mô vừa và lớn có tiềm lực tài chính tốt hơn thì gặp rào cản nhiều nhất về thay đổi thói quen, tập quán kinh doanh. Điều này một phần do các doanh nghiệp quy mô vừa và lớn có bộ máy, quy trình phức tạp hơn các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vì thế sẽ khó khăn hơn khi thích ứng với thay đổi.

4. Lợi thế của các doanh nghiệp Việt Nam khi CĐS

Theo khảo sát của BDO với hơn 300 lãnh đạo cấp Giám đốc (C-Level) cho thị trường các doanh nghiệp cỡ vừa trong các lĩnh vực bán lẻ, tài nguyên thiên nhiên, năng lượng, tài chính, y tế và dược phẩm năm 2022 cho biết có tới hơn 60% lãnh đạo cấp cao nói rằng mục tiêu từ 18 tháng tới 5 năm của họ khi thực hiện chuyển đổi số là nhằm “nâng cao trải nghiệm khách hàng”, “cải thiện hiệu quả hoạt động” và “tạo ra các sản phẩm, dịch vụ mới”.

Vậy đâu là những lợi thế của các DN Việt Nam trong cuộc chạy đua chuyển đổi số?

1. Sự nhanh nhạy và linh hoạt: Các doanh nghiệp Việt Nam có thể nhanh chóng thích nghi với các xu hướng mới trong công nghệ số và thích ứng với thị trường địa phương. Họ cũng có thể linh hoạt trong việc áp dụng các giải pháp công nghệ mới để cải thiện quy trình sản xuất và kinh doanh.
2. Sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng: Với nền kinh tế đang phát triển nhanh, các doanh nghiệp Việt Nam có thể nhanh chóng tận dụng các công nghệ mới nhất để cải thiện hiệu quả sản xuất và nâng cao năng suất lao động.
3. Chi phí đầu tư thấp: So với các nước phát triển khác, chi phí đầu tư cho các công nghệ mới và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tại Việt Nam thấp hơn rất nhiều. Điều này giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa ngân sách và đầu tư vào các giải pháp kỹ thuật số.
4. Khả năng thích nghi cao: Doanh nghiệp Việt Nam có khả năng thích nghi cao trong môi trường kinh doanh thay đổi liên tục, điều này giúp họ có thể áp dụng các công nghệ mới nhanh chóng và linh hoạt để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
5. Tăng cường cạnh tranh: Chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh hiệu quả hơn với các đối thủ cùng ngành trên thị trường, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa và sự phát triển của thương mại điện tử.
6. Sử dụng nguồn nhân lực giá rẻ: Việt Nam là một quốc gia có nguồn nhân lực dồi dào và giá rẻ, điều này giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thể đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao với chi phí thấp.

5. Kết luận:

Chuyển đổi số là một bước ngoặt lớn đối với tất cả các doanh nghiệp. Nó có thể tác động đến mô hình hoạt động của DN, các quy trình, hoạt động cụ thể và có thể tác động đến cơ cấu tổ chức, nhân sự và văn hóa của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải sẵn sàng để có những điều chỉnh cần thiết và phù hợp. Tận dụng những lợi thế của doanh nghiệp mình để chuẩn bị kế hoạch chuyển đổi số thích hợp, tích cực truyền thông và đào tạo chuyển đổi số đối với các công ty sẽ là một bước cần thiết.

AMELA Technology – Cung cấp dịch vụ CNTT và tư vấn CNTT

Công ty Cổ phần Công nghệ AMELA cung cấp các dịch vụ một cửa bao gồm thiết kế UX/UI, tích hợp hệ thống, phát triển web, phát triển ứng dụng điện thoại thông minh, xây dựng hệ thống cốt lõi và xây dựng cơ sở hạ tầng, vận hành và bảo trì.
Với lợi thế làm việc với thị trường công nghệ cạnh tranh nhất thế giới là Nhật Bản, chúng tôi tự tin là đối tác chiến lược, mang đến những giải pháp công nghệ tối ưu cho doanh nghiệp của bạn.

Liên hệ với chúng tôi qua: contact@amela.vn 

Tải hồ sơ doanh nghiệp của AMELA tại đây

Theo dõi LinkedIn và Facebook của AMELA để cập nhật tin tức mới nhất về công nghệ.

Biên tập: AMELA